اكتساب تكنولوژي
اكتساب تكنولوژي، فرايندي است شامل مراحل شناسايي، انتخاب، انتقال و بكارگيري راه حل‌هایی تكنولوژيكي كه به منظور بهبود قابلیت‌های توليدي براي افزايش عملكرد كسب و كار نگريسته می‌شود. فرايند اكتساب تكنولوژي اغلب در همه سازمان‌های توليدي وجود دارد، اگر چه لزوماً ساختار يافته و رسمي نيست (بینز[1]، 2004).
به دليل تاثير فرايند اكتساب تكنولوژي برعملكرد شركت و سهم آن در رسيدن شركت به اهدافش، براي شرکت‌های درگير در نوآوريهاي تكنولوژي فرايندي مهم، پرخاطره، سخت و استراتژيك محسوب می‌شود ( دورانی[2] و همکاران، 1998)
اين فرايند، ورود برنامه ريزي شده، انتخابي و متمركز تكنولوژي پيشرفته اي است كه شركت برآن تمركز ندارد؛ همچنين كاربردهاي جديدي است از تكنولوژي وارداتي كه می‌تواند منافع اقتصادي مورد انتظار كاربران جديد را فراهم كند ( هوانگ و تانگ، 2008؛ کیم و رو، 1995)
اكتساب تكنولوژي يكي از روشهايي است كه صنعت را قادر می‌سازد تا با آخرين روندهاي تكنولوژي پرشتاب در تماس باشد و رایج‌ترین استراتژي جهت رشد شركت می‌باشد (هگدورن و شاکنراد[3]، 1994).
اكتساب تكنولوژي مقوله اي مهم و اساسي در ارتقاي سطح تكنولوژي يك شركت و در نهايت حركت به سمت توسعه پايدار است. البته اين امر مستلزم توجه به مراكز تحقيقاتي و حمايتهاي اقتصادي و سياسي از اين گونه فعالیت‌هاست. دوراني و همكاران اكتساب تكنولوژي را به عنوان يك عامل مهم در مديريت تكنولوژي در سازمان‌های صنعتي طبقه بندي نمودند. بينز اهميت اكتساب تكنولوژي را با توجه به تاثير مستقيم آن بر موفقيت سازمان‌ها عنوان نمود. اهميت اكتساب و بكارگيري تكنولوژي صحيح در دستيابي به مزيت رقابتي در محيطي كه هزينه، سرعت و پيچيدگي توسعه هاي فني رو به افزايش بوده و چرخه حياط محصول رو به كاهش است بيش از پيش نمايان است. نارايانان [4]نشان داد كه ارتباط قوي ميان توانايي يك شركت در اكتساب تكنولوژي و موفقيت در رقابت ميان شركت با رقبا وجود دارد. داساگ و همكاران[5] به اين نكته اشاره نمودند كه انتخاب فرايند اكتساب تكنولوژي براي يك شركت به محدودیت‌های سازماني در زمينه هزينه، زمان و ريسك وابسته است. بنابراين اكتساب تكنولوژي پيچيده بوده و می‌بایستی به عنوان يك فرايند استراتژيك به آن نگريسته شود (دعیم و کوک اوغلو[6]، 2008).
امروزه اهميت تكنولوژي در موفقيت شرکت‌ها بركسي پوشيده نيست. شرکت‌ها (اعم از شرکت‌های بزرگ و كوچك ) پيوسته در تلاشند كه به تکنولوژی‌های جديد دست يافته و از اين طريق نسبت به رقباي خود در بازار برتري رقابتي پيدا كنند. بنابراين توسعه تكنولوژي همواره مطرح بوده و از اهميت خاصي برخوردار است.
توسعه تكنولوژي ممكن است از دو طريق صورت پذيرد:
- توسعه درون زا[7]: كه با استفاده از منابع داخلي و از طريق R&D به تكنولوژي مورد نظر دسترسي پيدا می‌شود (انصاري، 1388).
- انتقال تكنولوژي [8]: كه با استفاده از منابع خارجي و خريد آن از خارج بنگاه به تكنولوژي مورد نظر دسترسي پيدا می‌شود.
گاهي اوقات تركيبي از توسعه درونزا و انتقال تكنولوژي براي دستيابي به يك تكنولوژي مورد استفاده قرار می‌گیرد (رگایتیس[9]، 1999).
اهميت انتخاب روشهاي اكتساب تكنولوژي بسياري از كشورهاي در حال توسعه را برآن داشت كه انواع مختلف روشهاي اكتساب تكنولوژي را جهت انتخاب مناسب‌ترین آن‌ها آزمايش كنند. با توجه به رشد سريع تکنولوژی‌های نو و اهميت آن‌ها از لحاظ تامين امنيت ملي، رفاه عمومي و رشد اقتصادي، غفلت از آن‌ها ممكن است ما را از قافلة تكنولوژي دور كند. بنابراين بايد در جستجوي راههايي بود كه دستيابي به اين تکنولوژی‌ها را به سریع‌ترین وجه، ممكن سازد. اگر سازمان‌ها می‌خواهند كه از تغييرات تكنولوژيكي عقب نمانند، می‌باید قادر باشند تا تکنولوژی‌های مورد نياز خود را كسب كنند و از تکنولوژی‌های خود بهره برداري كنند. لذا تصميماتي كه در اين خصوص اتخاذ می‌شوند می‌باید در فعالیت‌های طراحي استراتژي و برنامه ريزي يك سازمان ملحوظ نظر قرار بگيرند (اسلامي، 1378).
در صورتي كه فرايند اكتسابي تكنولوژي به خوبي صورت پذيرد، سازمان را قادر می‌سازد تا بهره وري توليد را ارتقاء و بهبود بخشيده، شراکت‌ها به صورت كارا صورت پذيرد، توسعه بين المللي انجام گيرد و مزاياي رقابتي عايد سازمان گردد (خليل، 1386)
جدول 2-1 به طور خلاصه نتايج و اثرات بيان شده توسط محققين كه در نتيجه اكتساب تكنولوژي عايد شركت می‌شود را نشان می‌دهد.
جدول2-1 اثرات و نتايج مورد انتظار ناشي از اكتساب تكنولوژي (بخشایش،1390)
| بهبود کیفیت محصول | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| کوتاه شدن سیکل توسعه محصول | تسای و وانگ، 2007
دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| افزایش تعداد محصولات جدید | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| بهبود روابط کارگر و مدیر | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| افزایش دقت جریان اطلاعات | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| افزایش پاسخگویی به تغییرات برنامه تولید | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| افزایش بهره وری / افرایش عملکرد خروجی | تسای و وانگ، 2007
دعیم و کوک اوغلو، 2008 هندرسون و کوکبورن، 1996 |
| کاهش هزینه | کالوقیرو[10] و همکاران، 2004 |
| کاهش هزینه های جاری | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| بهبود عملکرد خدمات | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| افزایش فروش داخلی | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| افزایش فروش بین المللی | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| کاهش ریسک‌های توسعه محصولات | دعیم و کوک اوغلو، 2008 |
| افزایش روند بازار | تسای و وانگ، 2007
نوری، 1990 |
| رشد سریع | گرانستراند و همکاران، 1992 |
| دستیابی به جدیدترین تکنولوژی | تسای و وانگ، 2007 |
[1] . Baines
[2] . Durrani
[3] . Hagedoorn & Schakenraad
[4] . Narayanan
[5]. Dussage, Hart, and Ramanantsoa
[6] . Kocaoglu & Daim
[7]. Internal Developmen
[8]. Technology Transfer
[9]. Ragaitis
[10] . Caloghirou
- Granstrand
